Harmonik Ölçüm Ve Rapor

Elektrik ve elektronik cihazlarının müthiş bir hızla artması ile elektrik enerjisinin kalitesi günümüzde sıklıkla gündeme gelir olmuştur. Nitekim elektrik enerjisinin kalitesindeki önemli unsurlardan biri harmoniklerdir. Harmonik akım veya gerilimin saf sinüs eğrisinden uzaklaşmasıdır. En önemli harmonik nedenlerini sıralarsak;

Güç elektroniği elemanları (Statik AC/DC güç dönüştürücüleri, doğrultucular)
Ark ocakları ve elektroliz
Elektronik balastlar
Kesintisiz güç kaynakları
AC Hız kontrol cihazları
Harmonik tesislerin enerji kalitesinin düşmesine neden olur.
Harmonik tesislerin enerji kalitesinin düşmesine neden olur.

PEKİ HARMONİK BİR TESİSTE NELERE YOL AÇABİLİR?

Elektrik güç sistemlerinde ek kayıpların oluşmasında
Güç üretimi, iletimi ve dağımında kayıplara
Gerilim düşümünün artmasına
Toprak kısa devre akımlarının yükselmesine
PLC ve otomasyon sistemlerinde arızalara
Elektronik kartların yanmasına
Röle sinyallarinin bozulmasına
Kompanzasyon sistemlerindeki kondansatörlerin aşırı zorlanmasına
Koruma sistemlerinin hatalı açmasına
Mikroişlemcilerin hatalı çalışmasına
Motorlarda ek gürültü ve yüklenmeye sebep olması
Temel frekansta rezonans olayı olmadığı halde harmonik frekanslarında rezonans olayının meydana gelmesi

HARMONİKLER NASIL ÖLÇÜLÜR?
Harmonik ölçümü her tesisin kaliteli bir elektrik enerjisine sahip olabilmesi için düzenli olarak yapılması gerekir. Birçok enerji kalitesi sorunu harmonik kaynaklı yaşanmaktadır. Uluslararası standartlar gereği gerilim için harmonik bozunumu %3, akım için %5 olarak belirlenmiştir. Türkiye’deki çoğu dağıtım sistemi tek fazlı ve dengesiz yüklerden oluşur. Bu yüzden her bir birincil fazın harmonik içeriği genelde farklıdır. Bu da 3 fazlı sistemlerin harmonik bozulmalarını ölçülmesini bir problem hale getirir. Çünkü her fazda dengesizlik seviyesi farklıdır.  Bunun için  iki farklı metot vardır.

3 faz ölçümü ayrı ayrı düşünülür. Bu metottaki potansiyel sorun bozunum oranın belirlenmiş sınırı hangi sıklıkla aşacağıdır.
Ortalama bozunum oranı 3 fazın üzerindedir. Her fazın ölçümü tekil bozunum oranındaki örneklere katkıda bulunur. Bu yöntemin dezavantajı ise faz üzerindeki yüksek bozunum oranını diğer iki fazın düşük seviyede olması durumunda belirsizleştirmesidir. İkinci metot daha güvenlidir ve harmonik bozunum ölçümlerde kullanılır.
Harmonik ölçümü eneeji kalitesinin takibi için düzenli olarak yapılmalıdır.
Harmonik ölçümü eneeji kalitesinin takibi için düzenli olarak yapılmalıdır.

HARMONİK ÖLÇÜM RAPORU
Harmonik ölçümü ile birlikte aşağıdaki değerlerde rapor olarak sunulmalı ve takip edilmelidir.

Filtre gibi harmonik azaltıcı cihazlarının bakım periyodu. Bazı cihazların kurulu sabit cihazlar tarafından izlenmesi
Şebekenin sorumlulukları
Harmonik rezonansı engellemek
Sisteme gelen yeni yükleri kaydetmek
Yeni gelen yükleri analiz ederek mevcut problemin kötüleşmesini engellemek